به کودکان رحم کنید؛ دل‌دردهای وقت و بی‌وقتشان، از اضطراب مدرسه است!/ استرس‌های سیستم آموزشی گوارش دانش‌آموزان را هدف می‌گیرد

ستی مولایی؛ روزی مادر ادیسون نامه‌ای از مدرسه پسرش دریافت کرد مبنی بر این‌که کودک شما کودن است و نمی‌تواند در این مدرسه ادامه تحصیل دهد. مادر می‌توانست به مدرسه برود و سروصدا کند و یا با دادن پول به مسئولان مدرسه را متقاعد نماید که پذیرای کودکش در آن مدرسه باشند.

اما چه خوب شد که این کار را نکرد، اگر نه معلوم نبود که امروز هنوز کسی برق را اختراع کرده بود یا نه!

در عوض مادر ادیسون وظیفه آموزش کودک به‌اصطلاح کودن خود را شخصاً بر عهده گرفت و با عشق، همه‌چیز را به فرزند خود آموخت و این‌چنین شد که از یک کودک کودن؛ مخترعی بزرگ به وجود آمد.

حال ما خود به‌عنوان یک والد در بعضی از موارد برای استرس پیش‌قدم می‌شویم و دوست داریم تا کودکانمان در بهترین مدارس درس بخواهند اما امان از آن روزی که استرس‌های آن را دست‌کم می‌گیریم.

ورودی مدارس و آزمون‌های متعدد آن‌ها برای کودکانی در سنین پایین بسیار استرس‌زا است و ممکن است که سیستم گوارش آن‌ها را هدف قرار دهد.

با ما در این مطلب همراه شوید تا از نقش استرس بر روی گوارش کودکان مدسه ای برایتان بگوییم.

محور مغزی گوارشی

هرروزه پزشکان گوارش با یک یا چند کودک در کلینیک یا مطب خود مواجه می‌شوند که از علائم گوارشی شکایت دارد.

اغلب این کودکان بعد از انجام اقدامات تشخیصی لازم تشخیص بیماری غیرعضوی یا روان‌تنی برایشان گذاشته می‌شود. چنین بیماری‌هایی ناشی از عملکرد غیرطبیعی در محوری است که به‌عنوان محور مغزی گوارشی شناخته می‌شود.

البته بیماری‌های روان‌تنی مختص سیستم گوارشی نبوده و ممکن است که در هر یک از سایر اعضاء بدن هم ایجاد گردند ولی شایع‌ترین قسمت بدن که تحت تأثیر استرس‌ها و این محور قرار می‌گیرد سیستم گوارشی انسان است.

شاید یکی از دلایل مهم این قضیه شبکه بسیار غنی عصبی دستگاه گوارش انسان باشد که بعد از مغز بیشترین شبکه عصبی را در خود دارد به همین جهت به‌عنوان مغز دوم هم از آن یاد می‌شود.

غم باد

اختلالات روان‌تنی می‌توانند به‌صورت احساس توده در گلو یا همان گلوبوس و غم باد، احساس درد و ناراحتی در قسمت پشت جناغ سینه، سوءهاضمه، دردهای شکمی، نفخ، یبوست، اسهال و یا اسهال و یبوست متناوب خود را نشان دهند.

همچنین این دردها بیشتر افراد گروه‌های سنی پایین را درگیر می‌کند و شدت آن‌هم به حدی نیست که کودک را از شدت درد از خواب بیدار کند.

همچنین برخلاف بیماری‌های جسمی، دردهای گوارشی علائم پایداری ندارد و پس از مدتی برطرف می‌شود؛ اما با بالا رفتن سن این کودکان و شدت درد، دیگر نادیده گرفتن آن امکان‌پذیر نیست.

 تأثیر اختلالات عصبی ازجمله استرس و اضطراب، معتقد است ترشح یکسری منتقل‌کننده‌های عصبی و درواقع هورمون‌هایی که رابط بین اعصاب مرکزی و اعضای بدن است، دچار تغییر می‌شود و کارکرد آن عضو را مختل می‌کند.

همچنین در بیماری سندرم روده تحریک‌پذیر یا «معده عصبی» روده تحت تأثیر این انتقال‌دهنده‌ها قرار می‌گیرد و حرکات آن تندتر یا کندتر از حالت معمول می‌شود که حاصل آن بروز اسهال یا یبوست‌های عصبی است.

علل ایجاد دردهای گوارشی در کودکان

مدرسه با ایجاد احساس جدایی از خانواده و پدر و مادر، آشنایی با افراد جدید، امتحانات و سیستم مقایسه و رتبه‌بندی دانش آموزان به حد کافی استرس‌زا است.

حال وجود شرایطی که این رقابت و استرس‌ها را تشدید می‌کند، می‌تواند سبب افزایش بروز و تشدید بیماری‌های‌ گوارشی مانند یبوست در کودکان گردد.

 روش‌های پیشگیری و درمان

درمان چنین بیمارانی مشکلات خاص خود را دارد و اغلب با توجه به پایدار بودن و برقرار ماندن شرایط استرس‌زا، طولانی و فرسایشی می‌شود.

این امر سبب می‌شود که کودک غیبت‌های زیادی در محل تحصیل خود داشته باشد و بیش‌ازپیش از آموزش عقب بماند؛ که این مسئله خود باعث تشدید استرس و بیماری کودک می‌گردد؛ و همچنین به علت طول کشیدن بیماری و علائم کودک، سبب نگرانی و استرس در خانواده و اطرافیان می‌گردد.

منبع:

https://childmind.org/article/anxious-stomach-aches-and-headaches/

https://pulse.seattlechildrens.org/abdominal-pain-in-kids-anxiety-related-or-something-more/