آژیر هشدار برای بدن / چگونه با گوش‌سپردن به صداهای بدن به بیماری‌های خود پی ببریم؟

ستی مولایی؛ هر اتفاقی در بدن انسان حکمتی دارد. تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات نشان می‌دهد که تهدیدات بیماری‌زا جنبه‌های کلیدی اجتماعی انسان را شکل می‌دهند. با این حال، تحقیقات کمتری به بررسی فرآیندهای خاص درگیر در تشخیص تهدیدات پاتوژن (یا تولید صدای بدن) پرداخته است. آیا شنوده‌ها می‌توانند تهدیدات پاتوژن را با استفاده از یک روش حسی مانند صدا تشخیص دهند؟! در واقع؛ بدن ما در طول روز صداهای زیادی تولید می‌کنید. بعضی از آن‌ها را مثل سر و صدای شکم می‌شنویم و خیلی‌ها را هم نه. بسیاری از صدا‌ها در بدن طبیعی هستند، و برخی دیگر هم اصلا نرمال نیستند و زنگ خطری برای‌مان به حساب می‌آیند. در واقع این صداها به ما اخطار می‌دهند که نگران سلامتی خود باشیم.

صدای عطسه

عطسه راهی است که بدن برای از بین بردن محرک ها از بینی یا گلو انجام می‌دهد. عطسه یک دفع قدرتمند و غیرارادی هوا است که اغلب به طور ناگهانی و بدون هشدار اتفاق می‌افتد. همچنین؛ دلیل عطسه می‌تواند از یک ویروس مزاحم در هوا باشد تا روشن کردن یک چراغ، که در این شرایط مغز یک پاسخ غیر ارادی به دیافراگم می‌دهد و شما عطسه می‌کنید. برخی از مردم به دلیل حجم ریه‌ها یا قدرت عضلات شکم‌شان صدای عطسه بلندتری نسبت به سایر افراد دارند. در صورتی که عطسه‌ها مزمن شوند لازم است تست آلرژی داده شود.

صدای زنگ گوش

وزوز گوش زمانی است که شما صدای زنگ یا صداهای دیگری را در یک یا هر دو گوش خود می‌شنوید. صدایی که هنگام وزوز گوش می‌شنوید ناشی از صدای خارجی نیست و افراد دیگر معمولا نمی‌توانند آن را بشنوند. وزوز گوش یک مشکل رایج است. حدود 15 تا 20 درصد افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به ویژه در افراد مسن شایع است. عفونت، پیری، سر و صدای بلند می‌تواند به سلول‌های گوش داخلی که امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند آسیب برساند. در صورت آسیب دیدن، حتی زمانی‌که هیچ امواج صدایی در کار نباشد، حلزون گوش شما به مغز سیگنال می‌رساند و در نتیجه شما صدای سوت یا زنگ‌مانندی را در گوش خود می‌شنوید. اگر این صدا بیش از دو روز طول بکشد و یا با درد و سرگیجه همراه باشد، حتما برای آزمایش به دکتر مراجعه کنید. زیرا که علت می‌تواند عفونت و یا مسائل عصبی باشد.

سکسکه

سکسکه یک عمل انعکاسی‌ست و شما تقریبا هیچ کنترلی بر آن ندارید و زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه دیافراگم‌تان تحریک و دچار اسپاسم شود. سکسکه معمولا جدی نیست و پس از چند دقیقه به خودی خود برطرف می‌شود و تنها در موارد نادری به درازا می‌کشد. با نگه‌داشتن نفس خود در بازه‌های کوتاه‌مدت، چسباندن زانو به سمت قفسه سینه، تنفس در کیسه کاغذی و خم شدن به سمت جلو می‌توانید به شل کردن ماهیچه‌های دیافراگم و در نتیجه  به توقف سکسکه کمک کنید. دقت داشته باشید؛اگر سکسکه بیش از ۴۸ ساعت ادامه پیدا کند، دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید چرا که ممکن است سیسیتم عصبی‌تان مشکل پیدا کرده باشد و یا عصب‌هایتان تحریک شده باشند.

صدای سوت بینی

سوت زدن نشانه‌ای از انسداد راه‌های هوایی بینی‌ست و ممکن است به خاطر مخاط اضافی در راه بینی باشد. اگر علت این انسداد سرماخوردگی باشد شما می‌توانید با خارج کردن مخاط‌ها و شست‌وشوی بینی مشکل را برطرف کنید. اگرهم علت آلرژی و حساسیت باشد با مصرف آنتی‌هیستامین حال‌تان خوب می‌شود. اگر شما از جراحت بینی رنج می‌برید، صدای سوت ممکن است به خاطر پارگی غضروف بین سوراخ‌های بینی‌تان باشد. در این صورت حتما به یک پزشک گوش و حلق بینی و یا جراح پلاستیک مراجعه کنید.

ناله گوش

وقتی که دراز کشیده‌اید و یک سمت سر خود را روی بالش گذاشته‌اید، ممکن است صدای در گوش خود بشنوید. شنیدن این صدا می‌تواند به دلیل حرکت خون در سرخرگ کاروتید و یا سیاهرگ‌های وداج که در دوطرف گردن قرار دارند باشد. صدا زمانی قابل توجه می‌شود که صداهای خارجی  به کمک چیزی مانند بالش مسدود شوند. اگر ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته شما دائما در حال شنیدن صدای هستید احتمالا دچار عفونت یا آلرژی شده‌اید. در این صورت با مصرف آنتی‌بیوتیک و یا ضد احقان مشکل برطرف می‌شود.دقت داشته باشید اگر بدون اینکه گوش‌تان مسدود شده باشد صدای در گوش‌تان شنیده شود و این امر ممتد باشد ممکن است علت‌اش انسداد رگ‌های خونی یا نابهنجاری باشد. در این صورت با پزشک خود تماس بگیرید.

آروغ زدن

شاید عادی ترین صدا برای انسان ها این صدای بدن باشد. آروغ، صدای هوای فرار معده است و جای تعجب نیست که معمولا در نتیجه بلعیدن هوا این اتفاق می‌افتد. برای کاهش آروغ‌زدن تا می‌توانید هنگام غذاخوردن از صحبت کردن با دهان پر بپرهیزید، غذا را آرام و طولانی بجوید و از نوشیدن نوشابه‌های گازدار بپرهیزید. دقت داشته باشید؛ اگر آروغ با درد در قسمت قفسه سینه و یا گلودرد همراه باشد ممکن است عوارض بیماری رفلکس معده به مری باشد.

غرش روده‌ها

صدای قار و قوری که حس می‌کنید از شکم‌تان می‌آید، در واقع صدای هوا و مایعاتی‌ست که توسط ماهیچه‌ها در مدت‌زمان هضم غذا جابه‌جا می‌شوند. اگر شنیدن صدای قار و قور شکم را در زمانی که گرسنه هستید تجربه می‌کنید می‌تواند به این معنا باشد که روده شما در حال روبیدن باقی‌مانده‌ غذاهاست و این یک نشانه است که وقت میل کردن غذایتان رسیده است. زمانی که شما گرسنه هستید مغز شما یک سیگنال به روده می‌دهد تا فعالیت‌های مشابه را برای برانگیختن شما انجام دهد. اگر صدا قار و قور شکم‌تان بلند و طولانی و همراه با درد و حالت تهوع باشد و مدفوع‌تان حالت طبیعی نداشته باشد ممکن است دچار انسداد جزئی روده شده و نیاز به جراحی داشته باشید.

صدای مفاصل

آیا صدای غژ غژ کردن با احساس ساییدگی مدام را دارید؟ این می‌تواند نشانه‌ای باشد که شما دچار آرتروز شده‌اید که در این صورت نیاز به مداوای دارویی و فیزیوتراپی خواهید داشت. داخل مفاصل مایعی وجود دارد که باعث حرکت آسان‌تر استخوان‌ها و به تعبیری روغن‌کاری‌شان می‌شود. در این مایع جدا از مواد مختلف، گازهایی نیز وجود دارد. زمانی‌که شما چمباتمه زده‌ و یا ایستاده‌اید، فشار روی مفاصل تغییر می‌کند و داخل مفصل خلا ایجاد می‌شود. در این هنگام گازهای محلول در مایع به صورت حباب درمی‌آیند و ترکیدن حباب‌ها، صدا ایجاد می‌کند. اگر این ترکیدن حباب‌ها در بدن شما همراه با درد، قفل شدن و بی‌ثباتی در مفاصل‌تان باشد به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است تاندون یا رباط شما دچار پارگی، شکستگی و یا آسیب‌دیدگی غضروف شده باشد.

خس خس سینه

خس‌خس سینه یا نفس‌کشیدن با صدا نشان‌دهنده سختی تنفس است که اغلب در اثر تنگی راه‌های تنفسی رخ می‌دهد. مشکلات تنفسی را همیشه جدی بگیرید و به سرعت به پزشک مراجعه کنید. اگر جایی هستید و نمی‌توانید نفس بکشید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. آلرژی، آسم و یا حتی نارسایی قلبی می‌تواند باعث صدا در ریه‌ها و در نتیجه التهاب و تورم‌شان شود. آلرژی و آسم به طور معمول می‌تواند با دارو درمان شود اما نارسایی قلبی ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.

خروپف یا خرناس کشیدن در خواب

آیا شما هم در خواب خروپف می‌کنید؟ خرناس، نفس‌نفس زدن یا وقفه تنفسی در خواب، نامنظم شدن فاصله زمانی دم و بازدم است که به آن آپنه خواب هم می‌گویند. آپنه‌ها می‌تواند صدها بار در هر شب تکرار شود. اگر مدت‌زمان و تکرار آپنه‌ها در هر شب زیاد باشد باعث ‌می‌شود فرد به کررات به‌خاطر خفگی از خواب بپرد. اگرچه صبح که بیدار می‌شود خودش اطلاعی از بیدار شدن‌های مکرر ندارد اما در طول روز احساس خستگی و کسلی خواهد کرد. همچنین آپنه‌ها عوارضی مانند پرفشاری خون، سکته مغزی، نارسایی و حمله قلبی، افزایش ریسک ابتلا به دیابت را در پی‌دارند.

منبع:

https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2020.0944

https://www.healthline.com/