ستی مولایی؛ رویش دندانهای شیری یکی از شیرینترین اتفاقهای دوران نوزادی برای پدر و مادرها است. بارویش هر یک از این مرواریدها؛ زیبایی آنها دوچندان شده و کودک میتواند راحتتر غذا بخورد. البته داستان دندانهای شیری فقط به نوزادی ختم نمیشود، بلکه تا 6 تا 7 سالگی کودکان ادامه خواهد داشت. این مرواریدهای درخشان در این سفر 6 ساله خود نیاز به مراقبت دارند، اما متأسفانه بیشتر خانوادهها کمتر از راههای مراقبتی دندانهای شیری و پوسیدگی در این دوران اطلاعات دارند. پوسیدگی دندان شایعترین بیماری عفونی مزمن در دوران کودکی است. البته این پوسیدگی را میتوان پوسیدگی بر اثر شیردهی یا پوسیدگی دندان شیری هم نامید. این پوسیدگیها میتواند خیلی زود شما را غافلگیر کنند و کل دندان کودک را فرا گیرند. در نتیجه عادات دندانی سالم و رعایت بهداشت باید به محض ورود اولین دندان در دهان کودک به خوبی انجام پذیرند. به همین منظور در این مطلب به اهمیت دندانهای شیری، فلورایدتراپی و نحوه نگهداری از آنها می پردازیم.
دندانهای شیری
سن رویش دندان در هر کودک متفاوت است. اما به طور معمول این دندانها از حدود 6 ماهگی در نوزادان شروع به رویش میکند. این گروه از دندانها که بعداً با بزرگتر شدن کودک جای خود را به دندانهای دائمی میدهند؛ نقش مهمی در شکلگیری دندانهای اصلی ایفا میکنند.
علل پوسیدگی دندان در نوزادان
پوسیدگی دندان زمانی ایجاد میشود که دهان کودک توسط باکتریهای تولید کننده اسید آلوده شود. بهعنوان مثال، باکتریها میتوانند از طریق تقسیم بزاق روی قاشق یا فنجان، پستانک یا حتی دادن شیر شبانه به کودکان صورت پذیرد. پوسیدگی دندان همچنین زمانی ایجاد میشود که دندانها و لثههای کودک برای مدت طولانی یا مکرر در طول روز در معرض مایعات یا مواد غذایی غیر از آب قرار گیرند. قندهای طبیعی یا افزوده شده در مایع یا غذاهایی که توسط باکتریهای موجود در دهان به اسید تبدیل میشوند. سپس این اسید قسمت خارجی دندانها را حل میکند و باعث پوسیدگی آنها میشود. رایج ترین روش پوسیدگی زمانی اتفاق میافتد که شیر خشک، شیر، آبمیوه (حتی در صورت مخلوط شدن با آب)، نوشابه های گازدار (نوشابه، پاپ)، آب قند یا نوشیدنیهای شکردار قبل از خواب خورده شود. نوزادانی که شیر مادر را شب تا صبح میمکند هم در این دسته قرار دارند. شیر را باید فقط با وعدههای غذایی سرو کرد و در طول روز، موقع چرت زدن یا قبل از خواب مصرف نشود. اگرچه تغذیه طولانی مدت و مکرر با شیر مادر به تنهایی باعث پوسیدگی دندان نمیشود، اما همه مادران شیرده باید از بهداشت دهان و دندان، فلوراید، مراقبت های پیشگیرانه از دندان و توصیه های غذایی سالم آگاه باشند و از آنها پیروی کنند.
علائم پوسیدگی دندان در نوزادان
پوسیدگی دندان ممکن است ابتدا به صورت لکه های سفید در خط لثه روی دندانهای جلویی بالایی ظاهر شود. مشاهده این نقاط در ابتدا حتی برای پزشک یا دندانپزشک کودک، بدون تجهیزات مناسب دشوار است. کودک مبتلا به پوسیدگی دندان باید به موقع معاینه و درمان شود تا از گسترش پوسیدگی جلوگیری شود و از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
مراقبت از دندان های شیری در سه مرحله بررسی میشوند
مرحله اول
تغذیه مناسب کودک است که شامل مصرف درست مواد غذایی کودکان میشود؛ این مواد غذایی باید از کمترین میزان کربوهیدرات ساده و کاهش مصرف قند و شیرینیها تشکیل شود. علاوه بر این کودک باید از غذاهای اسیدی و یا غذاهایی که به سطوح دندان چسبندگی زیادی دارند دوری کنند.
مرحله دوم
یکی از مراحل مهم مراقب دندانی تمیز نگهداشتن دندان و لثهها است. این بهداشت دهان و دندان باید بهمحض رویش دندانهای شیری دردهان انجام شود. متخصصین بر این باور هستند که؛ حتی قبل از رویش دندان باید لثهها را بهخوبی تمیز نگاه داشته شوند. همچنین مصرف نخ دندان میتواند توسط والدین به نحو صحیح انجام شده تا پوسیدگی مابین دندانی کمتر دیده شود. البته دقت داشته باشید که مسواک زدن تا 6 سالگی و نخ دندان تا ۹ سالگی باید توسط والدین صورت گیرد.
روش سوم
شامل اقدامات پیشگیریکننده است؛ این اقدامات توسط کودک، والدینش و دندانپزشک انجام میگیرد. این اقدامات شامل؛ دهانشویه و خمیردندانهای حاوی فلوراید و اقدامات دندانپزشک شامل فلورایدتراپی و فیشورسیلنت در چک آپ های دورهای است که از پوسیدگی دندانهای کودک جلوگیری میکنند.
رویش دندان های اصلی
در سن 6 تا 7 سالگی؛ دیگر وقت آن رسیده تا با دندانهای شیری خداحافظی کرده و جای خالی آنها را با دندانهای درشت و زیبای همیشگی پر کرد. این روند پر شدن جای خالی دندانها تا حدود 12 سالگی طول خواهد کشید. که در این سال ها باید مراقبت های دندانی را با دقت بیشتری انجام داد.
فلورایدتراپی چیست؟
فلورایدتراپی یا وارنیش فلوراید یکی از روشهای مناسب جهت پیشگیری و کاهش پوسیدگی دندان در کودکان است. فلورایدتراپی را میتوان درمان با استفاده از فلوراید دانست. این کار برای تقویت مینای دندانها بسیار مؤثر است. فلوراید در ژل، وارنیش، دهانشویه و خمیردندان اثر موضعی دارد و اگر با آب، شیر یا نمک ترکیب شوند یک جذب سیستمیک به شمار میاید. فلورایدتراپی به نحو صحیح، که امروزه در مطبهای دندانپزشکی رایج است یکی از اقدامات ضروری برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها است و باید حتما انجام شود. ضرورت فلورایدتراپی و میزان فلوراید مکمل، بر اساس جدولی تعیین میگردد که دو متغیر سن کودک و میزان فلوراید آب مصرفی تعیینکنندههای اصلی میزان فلوراید مکمل آن هستند. فلوراید موجود در خمیردندان فقط برای استفاده روزانه کفایت میکند و حتماً باید در کنار آن سایر مکملهای فلوراید به کار روند. خمیردندان بهسلامت روزانه دندانهای کودک شما کمک میکند اما نمیتواند بهتنهایی تمام نقشها را بازی کند.
نکته:
منبع: